Naar
Homepage
Naar Archief
Naar
Weblog
|
In de Doorbraakbeweging van na
de oorlog wilden christenen zich niet meer exclusief aan christelijke
organisaties binden, maar samen met anderen vorm geven aan dezelfde
idealen. Het CDA doet met het omarmen van het begrip
‘compassie’ iets soortgelijks. Het christendom
wordt verder losgelaten. ‘Compassie’ geeft precies
aan waar het seculariserende CDA-kader van houdt: Het woord
roept christelijke connotaties op, maar verbindt zich niet aan het
reëel bestaande christendom. Compassie refereert aan
niet-christelijke godsdiensten (‘het is een kernwoord van
alle godsdiensten’) en biedt de optimistische en hoogmoedige
suggestie dat de godsdiensten elkaar hierin zouden kunnen vinden. In de
nota van het strategisch beraad van het CDA ‘Kiezen en
verbinden’ komt het woord ‘christendom’
dan ook niet voor en gaat het alleen over godsdienst als
‘activerende kracht’.
Het grote manco van het CDA van de afgelopen jaren was dat het over een
aantal brandende kwesties niet zelf had gediscussieerd en nagedacht.
Daardoor bleef het onduidelijk waar het CDA voor stond. Dat was lastig
voor de kiezers en leidde tot veel interne botsingen. Het nieuwe
rapport bevat op tal van beleidsterreinen heldere standpunten en bevat
bijvoorbeeld op het terrein van het onderwijs interessante voorstellen.
Toch is het jammer dat het CDA zo snel de omslag heeft gemaakt van een
partij zonder standpunten naar een partij met heldere standpunten.
Ikzelf had erg uitgekeken naar een goede discussie over Europa en over
de immigratie. Ik had gehoopt dat juist het CDA verbindingen zou kunnen
leggen met mensen die huiverig zijn voor Europa en voor meer immigratie
en zich bedreigd voelen in hun identiteit. Door niet echt in het
openbaar te discussiëren en alleen standpunten te formuleren
(voor Europa, mits...voor immigratie, mits...) wordt niemand meegenomen
in de discussie.
Het rapport laat het CDA een koers varen die door heersend Nederland
omarmd zal worden: meer Europa, blijvende goed begeleide en
gereglementeerde immigratie, stevige hervormingen in de sociale
zekerheid, de arbeidsmarkt en de overheidsfinanciën en
tegelijkertijd een verbindend ideologisch kader dat breder is dan het
christendom. Dat verklaart waarom links èn rechts in het CDA
zo enthousiast zijn.
Maar het blijft onduidelijk waar het CDA zelf nu eigenlijk voor staat.
Door het omarmen van compassie stelt het CDA niet het christendom
centraal maar een gevoel met beperkte inhoud. Door zijn
internationalisme kiest het CDA niet voor een duidelijke identiteit van
onze samenleving. Bovendien zie je nu al dat de keuze voor het
romantische begrip compassie het CDA laat verzeilen in allerlei
feelgood-woorden (inspirerend, activerend, recht uit het hart) die
uiteindelijk inhoudsloos zijn. Want ook een hart en een land moeten
opgebouwd worden met inhoud. Ik vermoed dat deze doorbraak net zo
eindigt als die van christenen in de PvdA: in leegte.
Coen Wessel
Naschrift:
Bij hernieuwd doorlezen zie ik dat in
'Kiezen en verbinden' toch nog één keer de bijbel
genoemd wordt (p.15). Maar veel verschil maakt dat niet: de bijbel
leidt alleen tot een paar abstracte principes: naastenliefde,
gerechtigheid en het besef dat ieder mens een kind van God is. Dat is
iets anders dan een verbondenheid met het christendom.
|